Buồn nôn và nôn là những tác dụng phụ thường gặp trong quá trình điều trị ung thư bằng hóa chất. Tuy tác dụng phụ này không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được kiểm soát hiệu quả, chúng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tổng thể và kết quả điều trị của người bệnh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách dự phòng, giảm nhẹ buồn nôn và nôn khi điều trị bằng hóa chất.
Nguy Cơ Và Ảnh Hưởng Của Buồn Nôn, Nôn Trong Quá Trình Điều Trị
Tác động nghiêm trọng đến sức khỏe
- Suy dinh dưỡng và mất cân bằng cơ thể: Việc buồn nôn và nôn khiến người bệnh không thể ăn uống đủ nhu cầu dinh dưỡng. Điều này làm suy kiệt cơ thể, rối loạn nước và điện giải, dẫn tới hậu quả lâu dài cho quá trình hồi phục.
- Gián đoạn liệu trình điều trị: Bệnh nhân sử dụng thuốc hóa chất đường uống có nguy cơ không dùng được đủ liều lượng nếu buồn nôn và nôn kéo dài. Việc bỏ thuốc ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả của phác đồ điều trị ung thư.
Nguyên nhân gây buồn nôn, nôn
Các triệu chứng buồn nôn, nôn thường xuất phát từ tác dụng phụ của các loại hóa chất sử dụng trong điều trị. Các yếu tố tâm lý, chẳng hạn lo lắng hoặc ám ảnh từ những đợt điều trị trước, cũng có thể góp phần làm nặng hơn các cảm giác khó chịu này.
Các Thời Điểm Thường Xuất Hiện Buồn Nôn Và Nôn
- Nôn cấp tính: Xảy ra trong vòng 1-2 giờ sau khi bắt đầu truyền hóa chất.
- Nôn muộn: Xảy ra sau 24 giờ kể từ khi truyền hóa chất.
- Nôn liên quan đến tâm lý: Xuất hiện trước khi điều trị, thường do tâm lý lo âu hoặc ám ảnh từ các đợt điều trị trước.
Các loại hóa chất gây buồn nôn
Không phải tất cả loại hóa chất đều gây nôn và buồn nôn. Mức độ phụ thuộc vào nguy cơ gây nôn (cao – trung bình – thấp) của các thuốc trong phác đồ điều trị. Dựa trên mức độ này, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc chống nôn phù hợp để kiểm soát tình trạng hiệu quả.
Tư vấn bác sĩ giúp kiểm soát tác dụng phụ
Cách Dự Phòng Và Giảm Nhẹ Buồn Nôn, Nôn
1. Sử dụng thuốc chống nôn theo chỉ định
- Tuân thủ tuyệt đối các chỉ định của bác sĩ, kể cả khi chưa xuất hiện dấu hiệu nôn hay buồn nôn. Thuốc này thường có vai trò ngăn ngừa sớm các triệu chứng.
- Báo với bác sĩ nếu thuốc không hiệu quả hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ tiến hành điều chỉnh phù hợp.
2. Chế độ ăn uống hợp lý
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa chính, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày để tránh cảm giác đầy bụng.
- Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, ít gây mùi. Ví dụ, các món khô như bánh mì, bánh quy, hạt ngũ cốc có thể làm giảm cảm giác buồn nôn.
- Tránh thực phẩm có nhiều mùi: Món ăn chứa dầu mỡ, trứng, khoai dễ gây cảm giác khó chịu ở dạ dày.
- Hạn chế ăn món bạn yêu thích trong thời gian có nguy cơ nôn, bởi điều này có thể dẫn đến ám ảnh.
Bữa ăn giàu dưỡng chất và chia nhỏ hợp lý giúp hỗ trợ sức khỏe
3. Đảm bảo bổ sung nước đầy đủ
- Uống 2-3 lít nước mỗi ngày bằng các loại nước hoa quả, nước gừng hoặc sữa đậu nành. Những lựa chọn này không chỉ giúp cải thiện cảm giác dễ chịu mà còn bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
4. Điều chỉnh lối sống
- Không nằm hoặc vận động mạnh ngay sau bữa ăn, đặc biệt trong 2 giờ đầu sau bữa.
- Tránh thuốc lá và cà phê vì đây là các yếu tố kích thích làm tăng cảm giác buồn nôn.
5. Biện pháp an ủi khi đã nôn
- Sau khi ngừng nôn, hãy bắt đầu bằng thức uống nhẹ nhàng như nước gừng ấm, nước cơm, sữa đậu hoặc nước hoa quả pha loãng. Các thực phẩm mềm như chuối, cháo loãng là lựa chọn tiếp theo trước khi quay lại ăn uống bình thường.
Nước gừng giúp xoa dịu cảm giác khó chịu ở dạ dày
Khi Nào Nên Đến Gặp Bác Sĩ?
Trong một số trường hợp, bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay:
- Buồn nôn, nôn kéo dài khiến bạn không thể ăn uống và mất sức nghiêm trọng.
- Xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như đau đầu dữ dội, chóng mặt, ngất xỉu, tụt huyết áp.
- Dùng thuốc chống nôn theo chỉ định nhưng không có hiệu quả.
Tìm Hiểu Thêm Tại SEOPBN – Nguồn Thông Tin Uy Tín Về Điều Trị Ung Thư
Hành trình chiến đấu với ung thư luôn đòi hỏi sự kiên cường, kiến thức và y tế hỗ trợ hiệu quả. “SEOPBN – Bệnh Viện Ung Thư Đà Nẵng” cung cấp các giải pháp, thông tin chi tiết về điều trị ung thư, đặc biệt là cách kiểm soát các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn khi hóa trị liệu. Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và tận tâm hỗ trợ bạn trong mọi giai đoạn.
Liên hệ ngay với chúng tôi:
- Điện thoại: 0905 103 486
- Website: https://benhvienungthudanang.com.vn/
- Địa chỉ: 01 Hải Phòng, Thạch Thang, Hải Châu, Đà Nẵng, Việt Nam
- Email: [email protected]
Chúng tôi luôn sẵn sàng cùng bạn vượt qua mọi thử thách!
